18 Ταινίες που μας άλλαξαν τη ζωή

Πιθανότατα κάνοντας κλικ σε αυτή τη λίστα περίμενες να δεις μια λίστα από καθαρά φιλοσοφικές ταινίες που περιστρέφονται γύρω από “τη ζωή”, “το σύμπαν” και “τα πάντα” ή κάτι εξίσου ευρύ. Με λίγα λόγια ταινίες που θα μπορούσαμε να πούμε ότι έχουν σαν στόχο τους να σου αλλάξουν την ζωή. Εμείς σκεφτήκαμε το εξής: Δε θα ήταν πιο ενδιαφέρον, αντί να φτιάξουμε μια τέτοια λίστα με λίγο (ως πολύ) αναμενόμενες ταινίες, να μιλήσουμε για τις ταινίες που, για διαφορετικούς λόγους στον καθένα, άλλαξαν τη ΔΙΚΗ ΜΑΣ ζωή;

Συλλέγοντας λοιπόν 18 ταινίες από 6 συντάκτες του SpoilerAlert.gr προέκυψε η παρακάτω πολύ ενδιαφέρουσα λίστα, με τις ταινίες που μας άλλαξαν τη ζωή.

Contact (Θάνος Φιλάνης)

Είδα για πρώτη φορά το Contact στην Α’ Λυκείου, μετά από προτροπή της καθηγήτριας που μας έκανε τότε το μάθημα της Τεχνολογίας. Η ταινία με ενθουσίασε, αλλά ο ενθουσιασμός μου αυξήθηκε ακόμη περισσότερο όταν έμαθα ότι το σενάριο ήταν μεταφορά ενός βιβλίου του Carl Sagan, το αριστουργηματικό Cosmos του οποίου μου είχε ήδη αλλάξει την ζωή προς το καλύτερο, όταν έπεσε κατά τύχη στα χέρια μου ένα από τα DVD της σειράς και συγκεκριμένα αυτό με τα ταξίδια με ταχύτητα φωτός—αλλά ας μην ξεφεύγουμε από το θέμα.

Το Contact είναι η ιστορία της Eleanor Arroway, μιας επιστήμονα του SETI (Search for Extra-Terrestrial Intelligence) η οποία εντοπίζει ένα σήμα από έναν εξωγήινο πολιτισμό που προσπαθεί να επικοινωνήσει μαζί μας. Μια ταινία “βαριάς” επιστημονικής φαντασίας, που ασχολείται εξίσου με το ερώτημα του “τι υπάρχει εκεί έξω”, όσο και με το χρέος και την φιλοσοφία του “σωστού” επιστήμονα, το Contact ήταν μια ταινία που με έκανε να αγαπήσω την επιστήμη και να εκτιμήσω το πόσο μυστηριώδες και μαγευτικό είναι το σύμπαν.

Το προτείνω ανεπιφύλακτα και, ειλικρινά, ελπίζω να έχει την ίδια επιρροή και σε σας.

Σινεμά ο παράδεισος (thanarm)

Ο Giuseppe Tornatore κατάφερε μέσα σε αυτή την ταινία να χωρέσει αβίαστα μια απεριόριστη αγάπη για τον κόσμο του σινεμά συνδυασμένη αριστουργηματικά με μια ρετρό νοσταλγία μιας εποχής, πολύ πριν την εισβολή της τηλεόρασης, όπου το σινεμά αποτελούσε χώρο διασκέδασης και κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Το πιο συγκινητικό κομμάτι της ταινίας είναι ασφαλώς η αναπτυσσόμενη σχέση μεταξύ του μικρού αγοριού και του μηχανικού προβολής, η οποία δομείται μοναδικά υπό τους ήχους της δραματικής μουσικής του Ennio Morricone. Η σεκάνς της επιστροφής του σκηνοθέτη στο χωριό της Σικελίας όπου μεγάλωσε και η προβολή της ταινίας με τις «λογοκριμένες» σκηνές μιλήσανε κατευθείαν στην καρδιά μου γιατί απλά το σινεμά είναι ο παράδεισος!

The lives of others (semiramis)

Υπόδειγμα ταινίας, άριστο ψυχογράφημα και συγκλονιστική απεικόνιση μιας εποχής. Σεναριακό διαμάντι χωρίς ούτε ένα τεχνικό ψεγάδι. Μπλα μπλα θα μου πεις… Για μένα, αυτή η ταινία αποτέλεσε ένα παράδειγμα ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν, να γίνουν καλύτεροι και να κάνουν το σωστό. Και εδώ είναι το κερασάκι στην τούρτα. Η ταινία μας δείχνει πως αυτό μπορεί να γίνει μέσα από την τέχνη, μέσα δηλαδή από την ίδια την ταινία. Κοντολογίς, αυτό που πραγματεύεται τούτη δω η λίστα, την ικανότητα του πολιτισμού να αλλάζει τις ζωές των άλλων.

Δεν είναι μόνο η ατάκα “You know what Lenin said about Beethoven’s Appassionata, ‘If I keep listening to it, I won’t finish the revolution.’ Can anyone who has heard this music, I mean truly heard it, really be a bad person?” αλλά το ίδιο το γεγονός ότι οι δυο πρωταγωνιστές, ο πράκτορας WIESLER και ο θεατρικός συγγραφέας Dreyman δεν συναντώνται ποτέ προσωπικά κι όμως η ζωή του ενός διαφοροποιείται δραματικά από την ζωή του άλλου. Μέσο για αυτό είναι η τέχνη. Για όσους έχουμε φάει αυτήν πετριά στο κεφάλι και με μπόλικη διάθεση υπερβολής θα έλεγα πως αυτή είναι και η έννοια της αθανασίας. Μέσα από το λόγο (κυρίως το γραπτό που έχει διάρκεια) να αλλάξεις κάτι στον κόσμο που διασταυρώνει το δρόμο του για λίγο με το δικό σου.

Robocop (σήριαλ Killer)

Αν δεις το Robocop στο σινεμά έξι χρονών, ναι, σου αλλάζει πράγματα στην καλωδίωση του εγκεφάλου. Με αυτή τη ταινία αποφάσισα: α) πως οι υαλοκαθαριστήρες ΔΕΝ είναι αποτελεσματικοί στο να καθαρίζουν σάρκα και λιωμένα από τοξικά απόβλητα ανθρώπινα όργανα, β) ότι μπορείς να φας περίπου χίλιες σφαίρες και παρόλα αυτά να ουρλιάζεις έχοντας τις αισθήσεις σου ενώ πέφτεις από το σπασμένο τζάμι ενός ουρανοξύστη, και γ) άρχισε να μου μπαίνει στο μυαλό η ιδέα ότι μου άρεσε αυτό που έβλεπα, και πως το Χόλυγουντ, οι περιπέτειες, το R rating κτλ. είναι μάλλον καλή φάση.

Και για να το δούμε και λίγο πιο αντικειμενικά το θέμα, πρόκειται για ταινιάρα. Ο Πωλ Βερχόφεν για κάποιο λόγο αποφάσισε για δυο περίπου δεκαετίες να ασχοληθεί με τον αμερικανικό κινηματογράφο, και σε αυτό το διάστημα έφτιαξε μερικές από τις πλέον εικονοκλαστικές –και παρεξηγημένες- χολυγουντιανές ταινίες που έχουν βγει ποτέ. Αν είχατε δει το Robocop μικροί στη τηλεόραση, ξαναδείτε το. Και παρατηρείστε ότι η ταινία δε μιλά απλά για έναν σιδερένιο μπάτσο (ΟΚ, για αυτό ευθύνεται το κόμικ του Φρανκ Μίλερ όπου και βασίστηκε η ταινία), αλλά έναν σιδερένιο μπάτσο με φασιστικές προεκτάσεις, σε έναν μελλοντικό κόσμο όπου ενσαρκώνονται όλες οι φοβίες του συντηρητικού μεσοαστού, ανακατεμένες με ειλικρινείς και ανήσυχες προβλέψεις σχετικά με την πορεία της απαίδευτης, και, μιντιακά και καταναλωτικά, βουλημικής κοινωνίας μας.

Όλα αυτά σε συνδυασμό με βία, αίμα, ατάκες που έχουν αφήσει εποχή, αλλά και την απορία των επόμενων γενεών για το πώς στην ευχή αυτή η ταινία θεωρήθηκε κατάλληλο υλικό για παιδικά παιχνίδια, καρτούν, τυπωμένα κολατσιά κλπ. Αν και το ίδιο το γεγονός ότι συνέβη κάτι τέτοιο, μάλλον θα κάνει τον Βερχόφεν να χαμογελά ειρωνικά…

The Matrix (Θάνος Φιλάνης)

Παρόμοια μαθήματα με αυτά που βρήκαν οι παλιότεροι στο εύστοχα αλλά κακόγουστα ονοματισμένο Robocop, η γενιά μου τα βρήκε στο ανέκφραστο, αγέραστο πρόσωπο του “Εκλεκτού” Keanu Reeves. Με λίγα λόγια, το Matrix ήταν η ταινία που μας πήρε από το χέρι και μας εξήγησε ότι ένα action movie δεν χρειάζεται να περιορίζεται σε άμυαλα “πίου-πίου” και εκρήξεις, αλλά μπορεί παράλληλα και να σε βάλει να σκεφτείς.

Η μάχη του Neo με τις Μηχανές, που κρατούν την Ανθρωπότητα υποδουλωμένη στον εικονικό κόσμο του Matrix εισήγαγε πολλούς στην ενδιαφέρουσα φιλοσοφική ιδέα ότι ο κόσμος μπορεί να μην είναι ακριβώς όπως μας λένε οι αισθήσεις μας και αποτέλεσε σταθμό στην ιστορία των χολιγουντιανών blockbusters, παρόλο που σήμερα θα δυσκολευόμουν κάπως να το προτείνω ως “καλή” ταινία.

Γιατί, κακά τα ψέματα, το πέρασμα του χρόνου δεν ήταν και πολύ ευγενικό με το Matrix. Οι ερμηνείες φαίνονται πλέον τουλάχιστον ξύλινες, οι slow-motion σκηνές μαχών μοιάζουν με παρωδία του εαυτού τους και καλύτερα να μην αναφερθούμε καθόλου στα ανεκδιήγητα sequels και να προσποιηθούμε ότι δεν υπήρξαν ποτέ (το Animatrix, ωστόσο, είναι καλό. Να το δείτε).

Για όσους όμως το είδαν την περίοδο που έπρεπε, το Matrix ήταν ένα αριστούργημα και τίποτα δεν πρόκειται να μας το στερήσει αυτό.

Eternal Sunshine of the Spotless Mind (Γιώργος Βορριάς)

Τι είναι αυτό που μας κάνει αυτούς που είμαστε; Αν η τεχνολογία σας έδινε τη δυνατότητα, θα διαγράφατε από τη μνήμη και τη ζωή σας έναν άνθρωπο που σας πλήγωσε; Έχει αξία να ζήσεις κάτι που ξέρεις ότι είναι καταδικασμένο να αποτύχει; Αλλά τι σημαίνει εν τέλει επιτυχία και αποτυχία σε μια σχέση; Αν δεν έχετε δει την “Αιώνια Λιακάδα” μπορεί τα παραπάνω ερωτήματα να σας προϊδεάζουν για μια κάπως βαρετή κοινωνική ταινία με μελοδραματικές κορώνες. Κάθε άλλο.

Οι ανθρώπινες σχέσεις είναι ένα θέμα που πολύ συχνά απασχολεί την τέχνη γενικότερα, και ίσως ακόμη συχνότερα, τον κινηματογράφο ειδικότερα. Ίσως επειδή μου αρέσει πάρα πολύ και η επιστημονική φαντασία, ίσως επειδή λάτρεψα την ερμηνεία του Jim Carrey, ίσως επειδή ο σεναριογράφος  (Charlie Kaufman) έχει απίστευτο ταλέντο στην αφήγηση και ο σκηνοθέτης (Michel Gondry) κατάφερε να αποτυπωσει φοβερά αυτή την ιστορία σαν εικόνα, ίσως γι’ αυτό όταν τελείωσε η προβολή της “Αιώνιας Λιακάδας” να με βρήκε άλλο άνθρωπο.

Y tu Mama Tambien (Γιώργος Τρου)

Ποια είναι η κεντρική ιδέα; Μια όμορφη τριαντάρα αποφασίζει να «εκδικηθεί» την απάτη του συντρόφου της αποδεχόμενη την πρόταση δύο άτακτων εφήβων για ένα road trip με προορισμό μια απομονωμένη παραλία. Πόσο ρηχό ακούγεται, σωστά; Ακόμα και ο τίτλος σε προϊδεάζει προς αυτή την κατεύθυνση, καθώς μεταφράζεται «Θέλω και τη μαμά σου».

Κι όμως, είναι ένα φιλμ που χτίζεται με απίστευτο τρόπο και στο τέλος γκρεμίζει με υπέροχο τρόπο τα στερεότυπα για τη φιλία και κυρίως για τις σχέσεις μεταξύ των δύο φύλων. Ο τρόπος που προσεγγίζει τη σεξουαλική αφύπνιση, ένα θέμα που λίγοι τολμούν να ακουμπήσουν με σοβαρή διάθεση, είναι υποδειγματικός. Ερωτικός, αλλά όχι χυδαίος. Και η πρωταγωνίστρια Maribel Verdú, με λάγνο χαμόγελο, σου ψιθυρίζει «Ποτέ μη βιάζεσαι να κρίνεις τις πράξεις του άλλου. Ποτέ δεν ξέρεις τι μπορεί να κρύβει στην ψυχή του».

Aliens (σήριαλ Killer)

Στο σπίτι μου δεν είχαμε βίντεο. Παρόλα αυτά, θυμάμαι τον εαυτό μου το 1992 να παίζει στο Amstrad ενός φίλου το παιχνίδι Aliens, και να γνωρίζω ποια είναι η Ρίπλευ και ποιος ο Χικς και ο Μπίσοπ κτλ. Αυτό με κάνει βέβαιο ότι, είτε ο πατέρας μου με είχε πάει να δω το Aliens στο σινεμά σε κάποια φάση ανάμεσα στο 1988-1991 (προφανώς σε καμιά επαναπροβολή), ή η τηλεόραση είχε προβάλει αυτή τη ταινία στην ίδια περίοδο. Αν κρίνω από τις υπόλοιπες ταινίες που είδα σινεμά με τον πατέρα μου προτού αρχίσω να βγάζω τρίχες στη μούρη, τείνω στην πρώτη πιθανότητα.

Ο λόγος που οδήγησε το μυαλό μου σε αυτόν τον περίεργο πρόλογο είναι ότι, ξεκινώντας να γράφω αυτό το κείμενο, συνειδητοποίησα ότι δεν θυμάμαι πότε πρωτοείδα τα Aliens. Ή, πιο σωστά, δεν θυμάμαι τον εαυτό μου να μην έχει δει τα Aliens. Δεν θυμάμαι να μην γνωρίζω ότι τα Άλιεν «βγαίνουν κυρίως την νύχτα, κυρίως». Να μην τρέμω σε αυτόν τον καταραμένο ήχο του ραντάρ των πεζοναυτών, στην γνώση ότι κάτι το τρομερό, μια κινούμενη μάζα τρόμου και βίας πλησιάζει, μη γνωρίζοντας όμως από πού. Ή ότι μια πυρηνική βόμβα από τροχιά είναι «ο μόνος τρόπος να είμαστε σίγουροι». Δεν με θυμάμαι δίχως η σκηνή με την φαινομενικά νεκρή γυναίκα που ανοίγει ξαφνικά τα μάτια και παρακαλά τους στρατιώτες να την σκοτώσουν, δευτερόλεπτα προτού πεθάνει ουρλιάζοντας με τα σωθικά της σκισμένα, να μην είναι χαραγμένη στη μνήμη μου.

Και δεν νομίζω να μην το θυμάται και ολόκληρη η ανθρωπότητα. Ή μάλλον, δεν νομίζω να μην υπήρχε πάντα, βαθιά μέσα, στο συλλογικό ασυνείδητο, αυτός ο φόβος, ότι, όσο ανεπτυγμένοι κι αν είμαστε, όσο σίγουροι στην αγκαλιά του πολιτισμού μας, όσο βέβαιοι για την πυγμή με την οποία μας έχει επιτρέψει η τεχνολογία να γίνουμε άρχοντες του περιβάλλοντός μας, όσο σίγουροι ότι η γνώση και η λογική μας έχει θωρακίσει απέναντι στο αβέβαιο, ακόμη κι αν, έχοντας κατακτήσει τον δικό μας πλανήτη, έχουμε αρχίσει δειλά δειλά να κοιτάμε ψηλά στα αστέρια και να ονειρευόμαστε, εκεί, πάντα, βαθιά μέσα, υπάρχει αυτή η υποψία. Ότι, σαν το διάστημα, το άγνωστο, το σκοτάδι, είναι κι αυτό απέραντο. Και εκεί στο άγνωστο, πάντα κρύβεται κάτι.

Και μας μισεί.

Η λογική μου λέει ότι αυτοί οι φόβοι είναι ένα απομεινάρι του πρωτόγονου ενστίκτου μας, μια δικλείδα ασφαλείας ενάντια στα θηρία που καραδοκούσαν έξω από τη σπηλιά. Αυτά τα λέει ο ενήλικος εαυτός μου.

Το παιδί όμως μέσα μου, αυτό που δε θυμάται να μην έχει δει τα Άλιεν, θα μου ψιθυρίζει πάντα, ότι είναι μια προειδοποίηση.

Forrest Gump (semiramis)

Λίγο μεγαλύτερη αλλά όχι τόσο ώστε να καταλάβω πόσο ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΑ είναι αυτή η ταινία, η διαφορετικότητα του ήρωα που είχε ως αποτέλεσμα να τον κοροιδεύουν οι άλλοι μου είχε δώσει την ελπίδα πως η διαφορετικότητα αυτή δεν είναι εμπόδιο για να τα καταφέρεις.

Ωστόσο, πέραν από ωραία τσιτάτα για τη ζωή και πως μοιάζει με ένα κουτί από σοκολατάκια γεμάτο εκπλήξεις στην ταινία αυτή υπήρχε ένας καταπέλτης που με συγκλόνισε. Η ΜΟΥΣΙΚΗ. Από το σημείο αυτό και μετά η ροκ, ποπ και οι άλλες μορφές της ξένης μουσικής σκηνής ήταν όχι μόνο το βούτυρο αλλά και το ψωμί μου το ίδιο.

In the name of the father (thanarm)

Αυτό που θυμάμαι παρακολουθώντας τους τίτλους τέλους της, είναι αφενός να έχω μείνει στήλη άλατος αδυνατώντας να αρθρώσω οποιαδήποτε λέξη και αφετέρου να ενισχύεται έντονα η αγάπη μου για την 7η τέχνη. Το Εις το Όνομα του Πατρός διέθετε όλα εκείνα τα στοιχεία που κατάφεραν, όντας απολύτως καθηλωτικά, να με κάνουν να την ανακηρύξω με περισσή ευκολία σε μια από τις καλύτερες ταινίες που έχω δει.

Από την «εκρηκτική» της εισαγωγή υπό τους ήχους του ομώνυμου τραγουδιού των Bono και Gavin Friday και την εκπληκτική ερμηνεία του Daniel Day-Lewis με τη δυσνόητη ιρλανδέζικη προφορά του μέχρι την τραγική πατρική φιγούρα του Pete Postlethwaite και τη μοναδικά δοσμένη σχέση με το γιο του η δυναμική που αναδύεται πίσω από την απίστευτη πραγματική ιστορία που αφηγείται η ταινία είναι ανατριχιαστική.

The Mist (Θάνος Φιλάνης)

Ωραίες οι αναπολήσεις, αλλά μην λέμε μόνο τα θετικά. Γιατί, εκτός από τις ταινίες που σε αλλάζουν προς το καλύτερο, που σου δίνουν εφόδια για τη ζωή και σε κάνουν να αγαπήσεις τον συνάνθρωπό σου και άλλα τέτοια όμορφα, υπάρχουν και οι ταινίες που βλέπεις την τελείως λάθος στιγμή.

Παράδειγμα: Μεγαλώνεις και έχουν αρχίσει να σε απασχολούν δύσκολα ερωτήματα. Ποιοι είμαστε, τι κάνουμε, πού πάμε… τα κλασικά. Κάπου εκεί, έρχεται από το πουθενά μια ταινία σαν το The Mist, κοιτάζει την εύθραυστη εφηβική σου ψυχοσύνθεση κατάματα και της σκάει ένα γερό μπουκέτο στα μούτρα. Εντάξει, ίσως να μην ήταν τόσο τραγική η κατάσταση, αλλά όσοι έχετε δει την συγκεκριμένη μεταφορά του αποκαλυπτικού διηγήματος του Stephen King, καταλαβαίνετε πολύ καλά σε τι αναφέρομαι.

Φαινομενικά ένα απλό monster movie όπου πλάσματα με πλοκάμια κρύβονται μέσα σε μια υπερφυσική ομίχλη, το The Mist είναι στην πραγματικότητα μια σκληρή ταινία με θέμα την απελπισία και την αυτοκαταστροφική φύση των ανθρώπων.

Η ταινία έχει μερικές σημαντικές διαφορές από το διήγημα, για τις οποίες ο ίδιος ο Stephen King, ο άνθρωπος που έχει χτίσει ολόκληρη καριέρα τρομάζοντας τον κοσμάκη, δήλωσε ότι τις λάτρεψε και ότι τον σόκαραν. Δεν νομίζω να χρειάζεται να προσθέσουμε κάτι πέρα από αυτό.

Johnie Got His Gun (Γιώργος Βορριάς)

Στα 19 μου, όταν για πρώτη φορά ήρθα σε επαφή με τα video clip των αγαπημένων μου κομματιών, είδα το One των Metallica και μαθαίνοντας ότι τα πλάνα είναι απο αυτήν την ταινία, θέλησα να τη δω. Αν και ήταν γυρισμένη 30 χρόνια νωρίτερα ήταν η πιο συγκλονιστική εμπειρία που είχα μέχρι εκείνη τη στιγμή απο ταινία.

Η ταινία (βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα) αποτυπώνοντας τις σκέψεις ενός ανάπηρου πολέμου που έχει μείνει χωρίς άκρα, τυφλός και κωφάλαλος  στο κρεβάτι του νοσοκομείου, γκρέμισε συθέμελα τα κατασκευασμένα ιδεώδη της τιμής και της δόξας του πολέμου, και με άφησε, όχι απλά προβληματισμένο,  αλλά με υπαρξιακές αναζητήσεις να ξαναπαίζω την ταινία στο μυαλό μου πριν κοιμηθώ, εβδομάδες και μήνες μετά. Δεν είναι η πρώτη ούτε η τελευταία αντιπολεμική ταινία, ούτε θα έλεγα ότι , τεχνικά, σαν ταινία είναι “καλή”, είναι ο τρόπος που μας αφηγείται όμως αυτή την ιστορία, βάζοντας μας μέσα στο μυαλό του ήρωα, που πραγματικά κάνει την ταινία ικανή να αλλάξει τη ζωή σου. Δε λέω ότι σκόπευα να καταταγώ και να πάω να πολεμήσω, αλλά το πρίσμα μέσα από το οποίο βλέπω πλέον τον πόλεμο και την ειρήνη, τη ζωή και το θάνατο, “χαράχτηκε” καθοριστικά από αυτή την ταινία.

Spirited Away (Γιώργος Τρου)

Αδηφάγα πνεύματα, τρένα που κινούνται στην επιφάνεια της θάλασσας και πολυτελή λουτρά για τους κατοίκους ενός άλλου κόσμου. Αυτά είναι μερικά από τα συστατικά της πιο μαγικής ταινίας του μεγάλου Hayao Miyazaki. Φανταστείτε τώρα ένα γυμνασιόπαιδο, μαθημένο στα σχεδόν αποστειρωμένα αμερικανικά animations, να βλέπει στην οθόνη του μια ιστορία που ούτε τα πιο τρελά του όνειρα δε θα μπορούσαν να σκαρώσουν.

«Υπνωτισμένος» είναι η λέξη που περιγράφει καλύτερα την πρώτη μου εμπειρία με τον μαγικό κόσμο του Ιάπωνα παραμυθά και σίγουρα με άλλαξε. Δεν το λες και λίγο να μπορείς να χάνεσαι σε μια πανδαισία χρωμάτων και ήχων, όπου υπάρχουν παντού λεπτομέρειες και η καθεμιά έχει τη σημασία της. Δεν το λες και λίγο να μπαίνεις, έστω και για λίγες ώρες, σ’ έναν κόσμο ονειρικό, που θα σε κάνει να ονειρεύεσαι ακόμα και όταν τελειώσει.

The Big Lebowsky (σήριαλ Killer)

Είναι το Big Lebowsky η καλύτερη ταινία των αδελφών Κοέν; Μάλλον όχι. Είναι η πιο «παράξενη» ταινία των 90s; Φυσικά και όχι. Κι όμως, η ταινία αυτή κατάφερε να γίνει, για την έφηβη γενιά των 90s τουλάχιστον, σημείο σταθμός και ο Λεμπόφσκι το πιο κουλ άτομο που φόρεσε ποτέ στο κεφάλι του μια χέστρα.

Γιατί; Γιατί οι αδελφοί Κοέν κατόρθωσαν να διυλίσουν με το ειρωνικό, γλυκόπικρο μαύρο χιούμορ τους, αυτό που στην αρχή της δεκαετίας, το grunge προσπαθούσε να περάσει στα σοβαρά, αυτήν την «χύμα» νοοτροπία, κατάφεραν να πιάσουν τον λόγο που οι έφηβοι της εποχής σιγοτραγουδούσαν «I’m a loser baby, so why don’t you kill me», τον λόγο που έβλεπαν καθηλωμένοι ένα καρτούν για δυο κωλόπαιδα που δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να χαζογελάν και να είναι γενικά χαμένα κορμιά, τον λόγο που ταινίες σαν το Wayne’s World και τα Bill & Ted προσπάθησαν (κατ’ εμε) να αρμέξουν ένα αίσθημα το οποίο οι –μεγαλύτερη σε ηλικία- γραφιάδες των στούντιο δεν μπορούσαν να κατανοήσουν.

Το Big Lebowsky απευθυνόταν σε εκείνο το κομμάτι της Αμερικής που είχε πετάξει τα λαμέ κουστούμια κι είχε φορέσει τζην, είχε ξεπλύνει τα γκλίτερ του glam rock κι είχε βγει με ένα άπλυτο t-shirt να παίξει grunge, που είχε σιχαθεί το μήνυμα του «γίνε πετυχημένος γιάπης» και την άκρατη καταναλωτική «απελευθέρωση» που διατυμπάνιζαν τα 80s. Ένα μήνυμα το οποίο, τουλάχιστον επιφανειακά, η δεκαετία του ’90 έδειχνε να έχει εκπληρώσει. Οι Αμερικάνοι ήταν πιο ευημερείς από όσο τα τελευταία 30 χρόνια, πιο χοντροί από όσο τα τελευταία 30 χρόνια, πιο δυνατοί από όσο τα τελευταία 30 χρόνια. Το αμερικάνικο όνειρο αποδείχθηκε για πολλούς, ότι μπορεί να συμβεί. Και, στο κέντρο του, υπήρχε, τελικά, ένα τεράστιο, μαύρο, κρύο κενό.

Το Big Lebowsky μπορεί να μην ήταν η καλύτερη ταινία των 90s. Ήταν όμως μια χοντρή, γεμάτη ροχάλα που μάζεψε στο στόμα της μια ολόκληρη γενιά, και έφτυσε μέσα σε αυτό το μαύρο, κρύο κενό, περιμένοντας να ακούσει το πλατς (ένας ήχος που, δέκα χρόνια μετά, θα ακουγόταν σε όλο τον κόσμο)…
…ή τουλάχιστον έτσι φάνηκε το 1999 σε έναν τότε 17 χρονο σήριαλ killer, ο οποίος άρχισε να βλέπει τα πράγματα με ένα κλικ περισσότερο κυνισμό από όσο έκανε ως τότε. Βέβαια, μπορεί και να μην ισχύει τίποτα από όλα αυτά και το Lebowsky να είναι, σαν το Seinfeld, μια ωδή στο τίποτα. Μια ταινία για τα πάντα, ή μια ταινία για το τίποτα. Τι πιο υπέροχα 90s από αυτό;

The Fountain (thanarm)

Αν και έχουν συμπληρωθεί 10 χρόνια από την πρώτη φορά που είδα την Πηγή της Ζωής, η συγκινησιακή φόρτιση που μου είχε προσδώσει τότε απλόχερα αυτό το αριστούργημα, μου έχει μείνει ανεξίτηλα χαραγμένη . Θυμάμαι τον εαυτό μου να έχει μείνει καθηλωμένος και αποσβολωμένος στην θέση της σκοτεινής αίθουσας, μετά το τέλος της προβολής, αδυνατώντας να συνειδητοποιήσει τι ακριβώς βίωσε στην μιάμιση ώρα που προηγήθηκε.

Το ίδιο ακριβώς συναισθηματικό χαστούκι έφαγα όχι μόνο στις επόμενες 2 φορές που την είδα στο σινεμά αλλά και σε όλες τις υπόλοιπες θεάσεις που ακολούθησαν τα επόμενα χρόνια. Ο Aronofsky μετουσίωσε αψεγάδιαστα φιλοσοφικές ανησυχίες πάνω στη ζωή και το θάνατο σε ένα οπτικοποιημένο ποίημα που το βιώνω κάθε φορά με την ίδια ακριβώς απαράμιλλη ένταση.

Return of the Jedi (semiramis)

Ψάχνοντας διέξοδο στον ασφυκτικό επαρχιωτισμό της δεκαετίας του 90 παιδάκι τότε οι ταινίες που μανιωδώς κατανάλωνα ήταν πηγή… πολιτισμού. Ω ναι. Ακόμη και το Star Wars. Η δανεισμένη από τις μυστικιστικές θρησκείες της ανατολής φιλοσοφία της Δύναμης, υπό την έννοια της ένωσης με τη φύση και του σεβασμού αυτής, με επηρέασε κάργα καθόσον η μονοθεϊστική αντίληψη περί πρωτοκαθεδρίας του ανθρώπου σε βάρος όλων των άλλων έμβιων όντων πάντα με ξένιζε.

Διάλεξα δε την επιστροφή των τζεντάι και όχι την αυτοκρατορία που αντεπιτίθεται γιατί πάντα ήθελα να πιστεύω πως οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν και να γίνουν καλοί. Η σκηνή που ο Βειντερ επιλέγει τον γιο του, ακολουθώντας το πατρικό του ένστικτο και λυτρώνεται από την κακία ήταν για μένα η απόδειξη πως η καλοσύνη υπάρχει μέσα μας και ποτέ δεν πρέπει να εγκαταλείπουμε την προσπάθεια να ‘σωθούμε’.

Diarios de Motocicleta (Γιώργος Τρου)

Πάνε πολλά χρόνια που έχω δει αυτή την ταινία, γύρω στα 6-7. Σίγουρα είχα δει ουκ ολίγα φιλμ προηγουμένως. Ωστόσο, η εξιστόρηση της πορείας του νεαρού Che Guevara και του φίλου του Alberto Granado στην εξαθλιωμένη Λατινική Αμερική είναι η πρώτη της οποίας τη θέαση θυμάμαι λεπτομερώς.

Είναι η ταινία που με μετέτρεψε από απλό θεατή σε full-time σινεφίλ. Που μου είπε «Έι, υπάρχουν κι άλλα πράγματα πέρα από τα αμερικανικά έργα. Υπάρχει πολύς πλούτος στον διεθνή κινηματογράφο και καλό θα ‘ναι να ξεκινήσεις να τον αναζητάς». Και κάπως έτσι, άρχισα ν’ απομακρύνομαι όλο και περισσότερο από το εύπεπτο Hollywood, άρχισα να αντιμετωπίζω τον κινηματογράφο ως τέχνη και όχι ως πασατέμπο. Κι εκτός αυτού, έτσι έμαθα τον Gustavo Santaolalla, έναν μουσικό που προσωπικά συγκαταλέγω στις μεγάλες μορφές του είδους, όχι πολύ μακριά από τον Ennio Morricone ή τον Nino Rota.

A.I. (semiramis)

Αυτή η παραμελημένη ταινία του Σπίλμπεργκ ήταν για μένα μια σινεματική και υπαρξιακή εμπειρία ζωής.

Σε ένα άδειο Village παγκρατίου έφαγα μια πετριά στο κεφάλι. H σκηνή στο τέλος όπου οι εξωγήινοι ξυπνούν τον David και του εξηγούν τι έχει γίνει από τότε που “κοιμήθηκε” και ταυτόχρονα δίνουν μια επιστημονικοφανή εξήγηση της έννοιας της ύπαρξης του ανθρώπου και της συνείδησης με άφησε στήλη άλατος και επισημοποίησε την λατρεία μου στο sci-fi. “The equations have shown that once an individual space-time part had been used, it could not be reused.”