Star Wars: The Feminism Awakens (ή αλλιώς πώς θα ήθελε να ονομάσει την ταινία ο JJ Abrams και δεν τον άφησε η Disney)

Μεγαλώνοντας με τα Star Wars, αγαπώντας τα και ακόμη-ακόμη εντάσσοντάς τα στην κοσμοθεωρία μου, είχα ένα σχετικό κενό ταύτισης/έκφρασης, γιατί ενώ οι συμμαθητές μου μπορούσαν να διαλέξουν μεταξύ Luke, Han, Vader, Emperor (ξέρω ‘γω, γούστα είναι αυτά) για μένα υπήρχε μόνο η Leia, η πριγκίπισσα (και πριγκίπισσα, δλδ πόσο να μην ταυτιστείς).

Και τι σε νοιάζει; Γιατί να συνεχίζεις να διαβάζεις όλες αυτές τις λέξεις; (γιατί είσαι καλός άνθρωπος και θέλω αναγνώστες;) Γιατί στις 27.12.2015 ανακοινώθηκε πως το ST:TFA ξεπέρασε παγκοσμίως το 1 δις εισπράξεις γρηγορότερα από οποιαδήποτε άλλη ταινία ever (μέσα σε 12 μέρες), πραγματοποιώντας το μεγαλύτερο άνοιγμα Χριστουγέννων ($153.5 μύρια από τα $544.6 (που έχει domestic) και να αναμένεις τρελό πουσάρισμα στην αγορά της Κίνας, που ακόμη το franchise αυτό δεν είναι πολύ δημοφιλές και αντίστοιχες εισπράξεις από εκεί (γενικά την Κίνα να την έχεις υπόψη σου, είναι το επόμενο big thing σε αγορές τέτοιων ταινιών βλ. Jurrasic World). Το Star Wars λοιπόν είναι ένα πολιτισμικό φαινόμενο και όλοι θέλουν να συμμετέχουν σε αυτό. Ειδικά οι… γυναίκες, με ένα ποσοστό που άγγιξε τα Χριστούγεννα το 40% και μας κάνει να ελπίζουμε πως επιτέλους κάτι αλλάζει[1].

Και αλλάζει. Για πρώτη φορά στην ιστορία του Star Wars μια γυναίκα είναι η πρωταγωνίστρια και δεν είναι μια πριγκίπισσα που φοράει ένα σέξι μπικίνι δούλας. Μην με παρεξηγήσεις. Η Leia είναι γαμάτη, ενεργητική, πιστή στην Επανάσταση και στα ιδανικά της, έξυπνη, καλή φίλη και σούπερ δυνατή με το blaster. Αλλά ήταν η αρχηγός σε μια αποστολή και όχι μια από τις ηρωίδες του κόσμου αυτού και σίγουρα όχι Jedi.

Αντίθετα, η Rey στην ταινία αυτή είναι η ηρωίδα που όλα τα αγοροκόριτσα περιμέναμε να έρθει και όλο προσπέρναγε. Δυναμική, μαχητική, άφοβη, γεμάτη πάθος, γνώσεις και ενθουσιασμό για τις μηχανές, πιλότος, με τη Δύναμη να κυλάει μέσα της, όπως κυλούσε στον Luke και πριν στον Anakin με φυσικότητα, είναι ευρηματική, μένει μόνη της και αυτοσυντηρείται. Στην κεντρική σκηνή που μας «συστήνεται» ο Finn της πιάνει το χέρι για να τρέξουν και αυτή φωνάζει «ξέρω να τρέχω χωρίς να μου κρατάς το χέρι, άσε μου το χέρι» και τρέχει μπροστά, ενώ καταλαβαίνουμε πως στη σκηνή αυτή ο Finn είναι εκείνος που φοβάται. Οδηγεί το Millenium Falcon λες και το έκανε από την κούνια της, στέκεται δίπλα στον Han και του λέει ότι μπορεί να υπερασπιστεί τον εαυτό της και εκείνος της δίνει το blaster για να κάνει η ίδια τη δουλειά αυτή και μιλάει με την Maz/Leia για τη Δύναμη και για το δικό της πεπρωμένο και όχι για κάποιον από τους πρωταγωνιστές. Τέλος, κερδίζει τον Kylo Ren στην μάχη.

Τρολιά,ε; Μήπως είναι πολύ καλή για να είναι αληθινή;

Λες;

Μπα.

Είναι ο Luke ένας πολύ καλός για να είναι αληθινός ήρωας; Ε τότε και η Rey που είναι ο αντίστοιχος Luke δεν έχει πρόβλημα. Θυμήσου και ο Luke ήταν ταλέντο στο πιλοτιλίκι χωρίς εκπαίδευση, έπιασε φωτόσπαθο και με λίγη εξάσκηση έκανε κόλπα και στην ταινία “A New Hope” μέσα σε 26 λεπτά μετά από την πρώτη στιγμή που τον εισήγαγε ο Obi Wan Kenobi στη Δύναμη, διαφωνούσε με πάθος με τον Han που δεν την πίστευε. Εν ολίγοις, η Rey είναι σούπερ τέλεια επειδή το universe αυτό φτιάχνει σούπερ τέλειους χαρακτήρες (γι’ αυτό και κάποιοι προτιμούν Vader). Άλλωστε, αν εξαιρέσεις τα της Δύναμης (και της καταγωγής της) όλα τα άλλα ταλέντα της εξηγούνται γιατί ζει μόνη της στον Jakku ως scavenger και επιβιώνει με τη δύναμή της.

Συνεπώς, η Rey δεν είναι μια Mary Sue[2] και αυτός είναι ο λόγος που τόσοι άντρες μπορούν και απολαμβάνουν την ταινία αυτή και παρακολουθούν ευχάριστα τις περιπέτειές της. Απλώς η Rey είναι ένας χαρακτήρας όπου το φύλο της (γυναίκα) δεν παίζει κανένα ρόλο, δεν κάνει καμία διαφορά. Κλείσε τα μάτια (ωω τι έκανα εδώ ε; μίσος για πάντα) και ξέχνα ότι η Rey είναι κορίτσι. Η ιστορία της δεν διαφέρει σε κάτι από εκείνη αντίστοιχα ενός αγοριού. Η Rey δεν είναι απλώς η Strong Female Lead.

Τέλος, αν πρέπει να κάνουμε μια κουβέντα, ας μιλήσουμε για το πώς το universe  του Star Wars, σύμφωνα με το οποίο καθένας μας έχει μια dark side, στηρίζει την ιστορία του στη «Δύναμη», χωρίς να δίνει εξηγήσεις πολλές (όποτε το έκανε απέτυχε μιντικλοριανς ενθυμου) για το πώς και το γιατί και άρα και οι ήρωές μας που την «αποκτούν» (αυτή είναι η βασική δομή του μονομύθου βλ. Ιησούς, Χάρι Πότερ κλπ) εξίσου μυστήριες φάτσες παραμένουν. Εξάλλου, η ίδια η Force αποτελεί ένα story device η ίδια. Ένα Catch 22. Οι ήρωές μας ξέρουν πώς να χρησιμοποιούν τη Δύναμη γιατί απλώς ξέρουν να τη χρησιμοποιούν.

Το Star Wars: The Force Awakens δεν είναι μια φεμινιστική ταινία, είναι μια ταινία που αλλάζει τις παλιολιθικές αντιλήψεις και καθιστά σαφές ότι ένας γυναικείος χαρακτήρας μπορεί να κουβαλήσει στους «ντελικάτους» ώμους του μια ταινία (από franchise κιόλας) και να μαζέψει όλο το χαρτί, χωρίς να απειλήσει ή να αποξενώσει τους άντρες.  Γι αυτό το λόγο, αξίζει να την ξαναδείς.

Stray observations

• Το πολύ ωραίο κόλπο με τη Rey  είναι ότι, έχοντας μεγαλώσει χωρίς την οικογένειά της σε έναν ερημικό πλανήτη και επιβιώνοντας μόνη της (από τη σκηνή που τρώει το ψωμί καταλαβαίνουμε πως ζει χρόνια απομονωμένη από το κοινωνικό σύνολο) δεν γνωρίζει τι σημαίνει κοινωνικά επιβεβλημένες συμπεριφορές. Δεν αισθάνεται αδύναμη γυναίκα γιατί καμία κοινωνία δεν της το μετέδωσε. Οπότε είναι εκείνη που δίνει το χέρι της στο Finn και εκείνος σηκώνεται.
• Η έννοια του ιπποτισμού και της αντίστοιχης πριγκίπισσας στον πύργο κλεισμένης δεν υφίσταται στον κόσμο του The Force Awakens. Το σχόλιο που υποβόσκει είναι ότι όλα αυτά είναι επίκτητα, οι ανισότητες αντρών και γυναικών είναι κοινωνικά δημιουργημένες. Στον κόσμο της Rey δεν υπάρχει διάκριση γιατί (άνθρωποι, ρομπότ κ.λπ.) όλοι είναι απασχολημένοι στο να επιβιώσουν και να πολεμήσουν. Ούτε καν διάκριση στο φύλο. Ίδιο κουστούμι σχεδόν με τον Luke.

• Οι ηρωίδες στο star Wars πάντα αντανακλούσαν την κατάσταση των γυναικών στη δεδομένη εκείνη στιγμή. Η Leia ήταν η γυναίκα που δυναμικά έμπαινε στο προσκήνιο, έστω και αν την έσωζαν στο τέλος. Η Padme, είχε μια θέση δυναμική αλλά όχι στο πεδίο της μάχης, στα πολιτικά έδρανα και πάντα το ρομάντσο της με τον Ανακιν και η τραγική του κατάληξη την ψιλοακύρωνε. Η Rey αντιπροσωπεύει την έννοια “φεμινισμός” όπως θα έπρεπε και όχι όπως κατέληξε. Η πλήρης και απόλυτη πεποίθηση ότι τα καταφέρνει.

[1] Επίσης, τα exit polls από τις αίθουσες λένε πως πολύς κόσμος βλέπει 2-3 φορές την ταινία και δεν είχαμε κλασική “ασπρίλα” στα σινε αλλά ένα 57% μόνο, με 15 % Ισπανόφωνους και 11% Αφροαμερικανούς.

[2] Mary Sue = Έτσι αποκαλείται ο γυναικείος χαρακτήρας που αγγίζει την τελειότητα, προφανώς και είναι τραβηγμένος από τα μαλλιά και αποτελεί το self-insert κάποιου από τους σεναριογράφους/παραγωγούς/σκηνοθέτες.  Με λίγα λόγια είναι η τέλεια γυναίκα, η οποία αποτελεί το love interest του πρωταγωνιστή μας.

Semiramis