“Walden” του Henry David Thoreau

Θυμάμαι ακόμα όταν είδα την ταινία “Into the Wild”. Ένας πιτσιρικάς τα παρατάει όλα, καίει τα λεφτά που του έδωσαν οι γονείς του για να πάει να σπουδάσει και την κοπανάει για την Αλάσκα για να μείνει μακριά από όλα.
Μου έκανε εντύπωση όταν είδα ότι η ταινία βασίζεται σε αληθινή ιστορία. Το βιβλίο που κινητοποίησε τον ήρωα σε αυτό το ταξίδι ήταν το “Walden” του Θόρω. Διαβάζοντας το οπισθόφυλλο συνειδητοποίησα ότι το όνειρό μου, όπως και των φίλων μου, να αφήσω πίσω την πόλη, το καυσαέριο, τους τέσσερεις τοίχους του γραφείου και να μείνω σε ένα ράντσο, να είμαι αυτάρκης με τα λαχανικά του χωραφιού μου, και να μην ασχολούμαι με τα χρήματα δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά κάτι που απασχόλησε τον οικολόγο φιλόσοφο Χένρι Ντέιβιντ Θόρω σχεδόν πριν 200 χρόνια.
Ήθελε να αποδείξει ότι μπορεί ο καθένας μας να το κάνει. Ήθελε να αποδείξει πόσο μας έχει διαφθείρει η ζωή στην πόλη, ή η ζωή ενός μεγαλογαιοκτήμονα στην επαρχία. Έτσι βρήκε ένα χωράφι με μια εγκαταλειμμένη καλύβα σε ένα παραδεισένιο δάσος δίπλα στη λίμνη κι έμεινε εκεί για 2 χρόνια.

Στα πρώτα κεφάλαια εξηγεί τα επιχειρήματά του για αυτήν την επιλογή του. Καταγράφει τα έξοδά του και το λόγο που διάλεξε εκείνο το μέρος για κατάλυμα. Στα μεσαία κεφάλαια και τα πιο κουραστικά περιγράφει το πώς οι εποχές διαμορφώνουν το τοπίο. Μιλάει για το πόσο η φύση μας βοηθάει να παρατηρούμε τα πράγματα. Μπορεί ο καθένας μας να εξασκηθεί με το να παρατηρεί το μυρμήγκι, ή το πώς ένα ζωάκι βρίσκει την τροφή του, κτλ. Όλα αυτά είναι ένα είδος διαλογισμού, αλλά για μένα ήταν τόσο κουραστικές οι ασταμάτητες λεπτομέρειες, που άφηνα το βιβλίο για μεγάλα χρονικά διαστήματα αδιάβαστο. Κι έτσι έκανα γύρω στα δύο με τρία χρόνια να το τελειώσω.
Αλλά σε πολλά από αυτά τα κεφάλαια υπάρχουν παρατηρήσεις και για τη σύγχρονη ζωή, συγκρίνοντάς τη με τη ζωή στη φύση. Το βιβλίο μετά από τόσα χρόνια είναι επίκαιρο όσο ποτέ άλλοτε. Η συμπεριφορά των ανθρώπων φαίνεται να μην έχει αλλάξει από τότε. Παρατηρεί πράγματα που εφαρμόζουν τώρα σε τέλεια αναλογία στο facebook και σε όλα τα social media. Δηλαδή για τον άνθρωπο που είναι εθισμένος σε κάθε καινούρια πληροφόρηση. Θέλει να μαθαίνει τα νέα από το γείτονά του και από κάθε άλλο μέσο έχει στη διάθεσή του. Σαν ένα κουρδιστός κούκος που κάθε μισή ώρα ξυπνάει και ρωτάει: “Τι νέα; Τι νέα;” Μιλάει για το πώς γεμίζουμε χωρίς νόημα το μυαλό μας με πράγματα που πηγάζουν από τη δουλειά στο γραφείο, ή με τις έγνοιες από το κτήμα και τους εργάτες που θα πρέπει να συντηρούμε αν είμαστε γαιοκτήμονες. Θέτει το εξής πρόβλημα ως παράδειγμα:
«Θέλεις να πας σε μια γειτονική πόλη. Το τρένο κοστίζει όσο ένα μεροκάματο. Αν δεν πας με το τρένο και πας με τα πόδια θέλεις μια μέρα. Άρα τι είναι καλύτερο; Να περπατήσεις μέσα στη φύση για μια μέρα ή να δουλέψεις μια μέρα σε ένα κλειστό χώρο, ώστε να πας την επόμενη μέρα εκεί που θες;»Όμως κατά τη γνώμη μου ήταν πολύ τυχερός σε κάποια πράγματα. Έμενε σε ένα «δανεικό» σπίτι κοντά στο τρένο και την πόλη. Κάτι που είναι πιο δύσκολο να κάνεις σήμερα, γιατί δεν είναι εύκολο να βρεις τέτοιο μέρος που δεν θα χρειαστείς λεφτά για να το αγοράσεις και μετά να πληρώνεις φόρους για αυτό (ο Θόρω δεν πλήρωνε τους φόρους του, περισσότερα στο βιβλίο: “Πολιτική Ανυπακοή”). Επίσης δεν είχε απομονωθεί από τους άλλους ανθρώπους. Πολλοί περνούσαν από το σπίτι του και του έφερναν και φαγητό μάλιστα. Μέσα στα κεφάλαια, πέρα από τη σημασία της μοναχικής ζωής και του διαβάσματος, μιλάει για τους άλλους ανθρώπους. Μιλάει για τους περαστικούς και για τους γείτονές του. Στο τελευταίο κεφάλαιο κάνει μια σύνοψη και παραθέτει τα συμπεράσματά του από αυτή τη ζωή. Μας λέει πώς θα μπορούσαμε να την εντάξουμε μέσα στην έντονη καθημερινή μας ζωή.
Από τότε πολλά βιβλία έχουν γραφτεί για τον άνθρωπο και πώς έχει ξεχάσει να ζει με τα απλά πράγματα. Άρα διαβάζοντάς το δεν έμαθα κάτι καινούριο. Αυτό όμως που έμαθα είναι ότι δεν έχουμε αλλάξει και πολύ εδώ και 200 χρόνια και είναι σαν να κοιταζόμαστε από ένα καθρέφτη του παρελθόντος. Η ανάγνωσή του θέλει επιμονή και υπομονή. Αρκετά κεφάλαια είναι μια διαλογιστική άσκηση και μια υπενθύμιση για την αληθινή φύση μας.